Wie een kuil graaft voor een ander….

Het spreekwoord luidt: “Wie een kuil graaft voor een ander, valt er zelf in.”

Je kan ook bij denken aan: Hij is in loondienst en graaft zich rot. 😉

Het echte spreekwoord betekent dat als je iemand anders probeert te benadelen, je uiteindelijk jezelf meer schade berokkent. Het is een waarschuwing om niet gemeen of wraakzuchtig te zijn. Maar waar komt dit spreekwoord vandaan? En is het wel waar?

Volgens sommige bronnen gaat dit spreekwoord terug tot de Middeleeuwen, toen mensen nog vaak in kuilen vielen die door anderen gegraven waren. Dit kon een valstrik zijn voor vijanden of wilde dieren, of een manier om water of schatten te vinden.

Maar soms viel de graver zelf in zijn eigen kuil, of werd hij betrapt en gestraft door de autoriteiten. Zo leerden de mensen dat het graven van kuilen voor anderen niet zo slim was.

Maar klopt dit spreekwoord nog wel in deze? Er zijn genoeg voorbeelden van mensen die anderen benadelen om zelf beter van worden. Denk bijvoorbeeld aan corrupte politici, frauderende zakenlui of cybercriminelen. Zij lijken geen last te hebben van hun kuilen, maar juist te profiteren van hun slachtoffers. Hoe kunnen we dit rijmen met het spreekwoord?

Misschien moeten we het spreekwoord niet letterlijk nemen, maar figuurlijk. Het graven van een kuil voor een ander kost veel tijd, energie en moeite. Je moet je constant zorgen maken of je plan wel werkt, of je niet ontdekt wordt, of je geen sporen achterlaat. Je moet ook leven met het schuldgevoel dat je iemand anders pijn doet, of het risico dat je zelf slachtoffer wordt van een tegenactie. Is dat het allemaal wel waard? Zou je niet beter je tijd en talenten kunnen gebruiken voor iets positiefs, iets dat je gelukkig maakt en anderen helpt? Dat is de diepere boodschap van het spreekwoord.

Met vriendelijke groet,

Jacques Bais